به همراه بردن كودكان در اين مراسم‌ها، امري مطلوب و لازم است؛ چرا كه تأثير به سزايي در انتقال روحيه معنوي به آنها دارد. ضمير كودك آثار اين مجالس و محافل را جذب مي‌كند و نورانيت آنها در ضمير او اثر مي‌گذارد اما مسئله آنجاست كه در برخي از اين مراسم‌ها، مسائل و مواردي وجود دارد كه مي‌تواند موجب ترس و نگراني كودك شود. حال آنكه تصويري كه از اين فضاها در ذهن كودك ثبت مي‌شود، بايد مثبت، خوشايند و آرامش‌بخش باشد تا زمينه پيوند روزافزون او با اين مجالس را فراهم كند.
- چه بشنويم؟
علاوه بر اقتضائات فيزيكي مكان، دقت به لحن و محتواي مرثيه‌ها و نوحه‌ها نيز مهم است. برخي از كودكان كاملا به مضمون روضه توجه مي‌كنند. بنابراين شركت دادن آنها در مجالسي كه در آنها روضه‌هاي باز خوانده مي‌شود يا مقتل‌خواني صورت مي‌گيرد، كار درستي نيست. كودكان نياز دارند تا بيشتر با وجه رحماني ماجراي كربلا آشنا شوند و عظمت، شجاعت، صبر، مهرباني و ساير خصوصيات مثبت قهرمانان كربلا براي آنها ذكر شود. اصل بيان تقابل خير و شر در كربلا و صحبت از مبارزه براي رسيدن به خوبي‌ها و نيكي‌ها، لازم است اما طرح جزئياتي كه درك‌شان براي كودكان سنگين است يا احساس ناامني در آنها ايجاد مي‌كند، ضرورتي ندارد و بعضا آسيب‌زاست؛ براي مثال، برخي از كودكان آنقدر تصويرسازي قوي‌اي از نحوه شهادت حضرت علي اصغر(ع) يا حضرت رقيه(س) مي‌كنند كه تا مدت‌ها در ذهن‌شان باقي مي‌ماند و آنها را آزرده مي‌كند. همچنين لحن مداحي‌ها و نوحه‌خواني‌ها نيز مهم است. آواها و نغمه‌ها و سبك مداحي برخي از افراد، مي‌تواند براي كودكان دلهره‌آور باشد. شناخت پيشين شما از سبك روضه‌خواني مداح مجلس، مي‌تواند در انتخاب يا عدم‌انتخاب آن جلسه به شما كمك كند.
- كجا برويم؟
هنگام انتخاب مجلس عزاداري كه قصد شركت در آن را داريد، يادتان باشد كه شما ديگر يك زوج تنها نيستيد و بايد اقتضائات حضور فرزند كوچكتان را نيز درنظر داشته باشيد. بزرگ بودن فضا و عدم‌تراكم جمعيت يكي از مواردي است كه بايد درنظر بگيريد. بچه‌ها اگر فضايي براي بازي و تحرك داشته باشند، راحت‌تر با مكان مأنوس مي‌شوند. نكته ديگر، احساس منفي كودكان در تاريكي است. برخي از هيئت‌ها، هنگام عزاداري و سينه‌زني، تاريكي نزديك به مطلق ايجاد مي‌كنند. بسياري از بچه‌هاي كوچك در اين وضعيت ترسان مي‌شوند و شروع به جيغ زدن يا گريه مي‌كنند. اگر فرزند شما در اين دسته قرار دارد يا حتي گريه نمي‌كند اما دچار احساسات منفي مي‌شود، براي مدتي مجالس ديگري را انتخاب كنيد. دقت كنيد كه جايي كه براي نشستن با فرزندتان انتخاب مي‌كنيد، به اندازه كافي از بلندگوها فاصله داشته باشد تا بلندي صدا، موجب ترس او نشود. حتي برخي از نوزادان نيز به‌شدت از صداي بلند مي‌ترسند و با شنيدن نخستين جمله مداح مراسم يا نخستين صداي سنج‌زني، گريه شديد را آغاز مي‌كنند. در اين موارد، تلاش كنيد كه تا جاي ممكن از دستگاه‌هاي پخش صوت فاصله بگيريد و حتي درصورت امكان محوطه بيروني مجلس را براي حضور انتخاب كنيد.
- چگونه اشك بريزيم؟
والدين دوست دارند كه مانند ساير شركت‌كنندگان در مجلس، در عزاي امام حسين(ع) اشك بريزند اما قريب به اتفاق كودكان از ديدن گريه مادر يا پدرشان، آزرده مي‌شوند. والدين براي كودك منبع محبت و امنيت هستند. او هنگامي كه ناراحتي و گريه والدين را مي‌بيند، احساس ناامني مي‌كند. حتي برخي از كودكان فكر مي‌كنند كه مقصر ناراحتي والدين‌شان آنها هستند و از اين بابت دچار احساسات منفي مي‌شوند. البته واكنش كودكان به اين مسئله، يكسان نيست و بسته به روحيات‌شان، عكس‌العمل‌هاي مختلفي بروز مي‌دهند. شما مي‌توانيد واكنش فرزندتان را رصد و باتوجه به آن، شيوه مناسب را اتخاذ كنيد. برخي از كودكان اگر مشغول بازي با همسالان‌شان باشند و يا غرق در بازي با موبايل يا تبلت شده باشند، حتي صداي بلند گريه والدين نيز، چندان توجه آنها را برنمي‌انگيزد و مي‌توان به اين ترتيب فرصت مناسبي براي عزاداري پدر و مادر فراهم كرد. دسته ديگري از كودكان از شنيدن صداي بلند گريه غمگين مي‌شوند اما گريه آرام و كنترل شده را مي‌پذيرند. كافي است به اين بچه‌ها چنين جملات توضيحي‌اي را بگوييد تا آنها با گريه شما كنار بيايند؛ «آقا روضه مي‌خونه، منم گريه‌ام مي‌گيره.» يا «چون دلم براي امام حسين تنگ شده، آخه من خيلي امام حسين رو دوست دارم» و... . اما برخي از كودكان با ديدن لحظه‌اي اشك ريختن پدر و مادر، عميقا به هم مي‌ريزند و ممكن است حتي تا ساعت‌ها يا روزها اندوهگين و نگران باشند. در اين موارد سعي كنيد به‌نحوي عزاداري كنيد كه فرزندتان متوجه اشك ريختن شما نشود يا هنگام روضه فرزندتان در كنار شما نباشد تا هم شما امكان عزاداري پيدا كنيد، هم فرزندتان آسيب نبيند. البته در همه حالات، توصيه مي‌شود كه در پايان برنامه، فرزندتان را در آغوش بگيريد و او را ناز و نوازش كنيد تا احساس منفي احتمالي‌اش خنثي شود و از انرژي معنوي مثبت شما نيز بهره‌مند شود.
- چگونه انس بگيريم؟
هدف اصلي از حضور كودكان در مراسم‌هاي عزاداري و هيئات، انس گرفتن آنها با اين مجالس و بهره‌مندي از نورانيت و فيوضاتي است كه در اين محافل وجود دارد. بر اين اساس، حتي اگر كودكان در فضاي بيروني جلسه مشغول بازي يا در مهدكودك گوشه حسينيه، درحال درست كردن كاردستي باشند، هدف مورد نظر برآورده مي‌شود. بدين‌ترتيب زمينه ترس كودكان از فضاي روضه نيز از بين مي‌رود. خصوصا كه برخي از هيئات، سينه‌زني كودكانه‌اي نيز براي بچه‌ها برگزار مي‌كنند. همچنين درنظر داشته باشيد كه هرچه كودكان بيشتر در فضاي روضه و عزاداري قرار بگيرند، به مرور انس بيشتري با آنها پيدا مي‌كنند. با توجه به اين موضوع، شما مي‌توانيد براي كودكان حساس، از بازه‌هاي زماني كوتاه و حضور در حاشيه جلسات شروع كنيد و كم‌كم زمان حضورتان را طولاني‌تر كنيد و در مجلس اصلي حضور پيدا كنيد.
نظر شما